บทว่า กาเยน ทุจฺจริตํ เป็นต้น. ทรงแสดงการเข้าถึงความมืดในสัมปรายภพ
ด้วยบทว่า กายสฺส เภทา เป็นต้น. สุกกปักข์ (ฝ่ายดี) พึงทราบโดยนัย
ตรงกัน ข้ามกับที่กล่าวมาแล้ว.
จบอรรถกถาตมสูตรที่ 5

6. โอณตสูตร

ว่าด้วยบุคคลในโลก 4 จำพวก

[86] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บุคคล 4 จำพวกนี้ ฯลฯ คือ
โอณโตณโต บุคคลต่ำมาแล้ว ต่ำไป
โอณตุณฺณโต บุคคลต่ำมาแล้ว สูงไป
อุณฺณโตณโต บุคคลสูงมาแล้ว ต่ำไป
อุณฺณตุณฺณโต บุคคลสูงมาแล้ว สูงไป
ก็บุคคลต่ำมาแล้ว ต่ำไปเป็นไฉน ? บุคคลบางคนในโลกนี้เกิดใน
ตระกูลต่ำ คือตระกูลจัณฑาล ฯลฯ บุคคลนั้นยังประพฤติทุจริตด้วยกาย วาจา
ใจ ฯลฯ กายแตกตายไปย่อมเข้าถึงอบาย ทุคติ วินิบาต นรก อย่างนี้แล
บุคคลต่ำมาแล้ว ต่ำไป
บุคคลต่ำมาแล้ว สูงไปเป็นไฉน ? บุคคลบางคนในโลกนี้เกิดใน
ตระกูลต่ำ คือตระกูลจัณฑาล ฯลฯ บุคคลนั้นประพฤติสุจริตด้วยกาย วาจา
ใจ ฯลฯ กายแตกตายไปย่อมเข้าถึงสุคติโลกสวรรค์ อย่างนี้แล บุคคลต่ำมา
แล้ว สูงไป